Vervanging van witte Belgische steen

Dit proefschrift gaat over de keuze van natuursteensoorten ter

vervanging van witte Belgische zandige kalksteen bij de restaur-

atie van Nederlandse monumenten in de periode die loopt van het

einde van de negentiende tot het einde van de twintigste eeuw.

De studie is gericht op het identificeren van de keuzeargumenten

en de gevolgen hiervan. Bijzondere aandacht wordt geschonken

aan duurzaamheid en compatibiliteit en aan de rol die deze be-

grippen spelen in het keuzeproces.

Het belang van de studie is onder andere gelegen in het begrij-

Pen van uitgevoerde restauraties om deze kennis in te zetten voor

nieuwe restauraties: “leren van onze ingrepen om te weten hoe

in te grijpen”. Door middel van literatuuronderzoek en casuson-

derzoek is een antwoord gezocht op de drie hoofdvragen van de

studie: “Welke argumenten worden in het keuzeproces tijdens een

restauratie gebruikt voor het kiezen van vervangende natuursteen-

soorten?”, “In hoeverre en in welke mate spelen compatibiliteit

en duurzaamheid een rol in de overwegingen rond de keuze voor

vervangende natuursteensoorten en welke lering valt te trekken

met betrekking tot gebleken compatibiliteit en gebruiksduur uit

waarnemingen in de praktijk?” en “Bestaan er trends in de toepas-

sing van vervangende natuursteensoorten en zo ja, hoe verhouden

deze trends zich tot duurzaamheid en compatibiliteit?”

De kern van de studie wordt gevormd door vier casussen te we-

ten de Onze-Lieve-Vrouwekerk te Breda, de Maria-Magdalenakerk

te Goes, de Grote Kerk te Dordrecht en het Stadhuis te Gouda.

Alle vier gebouwen hebben twee of drie restauratiecampagnes

gekend in de beschouwde periode. Hierop volgt een reflectie aan

de hand van de vervanging van mergel aan Limburgse monu-

menten omdat hiervan verondersteld wordt dat het proces van

natuursteenvervanging anders verloopt in verband met de betere

beschikbaarheid van vervangende natuursteen die nauw verwant

is aan het originele materiaal. De casussen worden voorafgegaan

door een aantal hoofdstukken waarin thema’s worden onderzocht

die de context bepalen waar binnen de vervanging van witte Belgi-

sche steen plaats heeft gevonden en plaatsvindt.