Met groot verdriet geeft Praskovja Fjodorovna Golovina kennis van het overlijden van haar geliefde echtgenoot Ivan Iljitsj Golovin, Lid van de Rechtbank, op 4 februari 1882. De ter aarde bestelling zal plaatsvinden op vrijdag, om een uur 's middags.

De novelle 'De dood van Ivan Iljitsj' van Tolstoj werd voor het eerst gepubliceerd in 1886. Zowel auteur als novelle behoeven eigenlijk geen introductie. De titel dekt de lading volledig en geeft ook meteen de afloop weg: het gaat nl. over de dood ...

'Langs lijnen van geleidelijkheid' is voor het eerst gepubliceerd in 'De Gids' in 1900. De roman, Couperus noemt het een zedenschets, gaat over een jonge, gescheiden vrouw die naar Italië is gereisd. Ze schrijft daar een feministisch pamflet tegen het huwelijk. Terwijl ze in Rome verblijft, ontmoet ze een Nederlandse kunstenaar; er ontvouwt zich een liefdesrelatie tussen de twee en ze gaan samenwonen. Na diverse verwikkelingen echter komt ze haar ex-man tegen...

Bij verschijning van het boek ...

Extaze is een van Couperus' populairste boeken. Het is zijn derde roman en werd voor het eerst gepubliceerd in 1892 in De Gids. Na de ietwat sombere roman Noodlot vond Couperus het noodzakelijk om een wat optimistischer geluid te laten horen. De titel en ook de, misschien wat overbodige, ondertitel 'Een boek van geluk', moeten ervoor zorgen dat hier geen misverstand over kan bestaan bij de lezer. De roman is niet alleen optimistisch maar, per ongeluk misschien, ook een boek van sensitivisme ...

'De laatste dag van een veroordeelde' is een onstuimig aangrijpende novelle. Het verscheen voor het eerst in 1829 en is geschreven als pleidooi voor de afschaffing van de doodstraf, die toen nog normaal werd gevonden. De executies werden in het openbaar uitgevoerd met de guillotine en zo'n executie was zelfs een groot volksvermaak.

In het boek beschrijft Hugo de gedachten en gevoelens van de veroordeelde die gevoed worden door die almaar toenemende angst voor het onvermijdelijke.

Het boek beïn...

'De kleine Johannes' is een sprookjesachtige ontwikkelingsroman met als kern de onvolkomenheid van de wereld en de drang van de mens naar het ideaal: de oorsprong van alle vooruitgang en grootse daden; een volkomen ideaal kan op aarde echter niet verwezenlijkt worden. 'De kleine Johannes' is een klein maar goed doordacht en in prachtige vorm geschreven pleidooi voor handhaving van het spiritualisme tegen het idealisme en materialisme.

Frederik van Eeden (1860-1932) was arts, psychiater, roman...

Iedereen kent de beroemde openingsregel: 'Een nieuwe lente en een nieuw geluid' van het epische gedicht Mei. Het werk heeft Herman Gorter (1864-1927) onsterfelijk gemaakt en wordt beschouwd als een van de mooiste scheppingen van de Tachtigers. Hij werkte er aan van 1886 tot 1889. De eerste zang verscheen in 1886 in het tijdschrift De Nieuwe Gids en maakte toen al meteen enorme indruk. Het gedicht bestaat uit drie zangen en verscheen voor het eerst in boekvorm in 1889.

Laat ik u nu eens vertellen van mijn boek 'Een nagelaten bekentenis'. Dat is de geschiedenis van een dégénéré, die eindigt met zijn vrouw te vermoorden. Het begint met de woorden: 'ik heb mijn vrouw vermoord', en dan ontwikkelt hij zijn levensgeschiedenis: hoe hij tot die daad is gekomen. Het boek is goed gerecenseerd, maar het publiek vindt het verschrikkelijk, afschuwelijk, dat weet ik wel.En nu kunt u niet wéten; hòeveel brieven ik heb gekregen van menschen die zeggen: ik ben net zoo...

Frederik van Eedens roman 'Van de koele meren des doods' is een klassieker uit de Nederlandse letterkunde. Toen het pas verschenen was echter, werd de schrijver van alle kanten fel bekritiseerd. De algemene toon van de kritiek was dat de medicus, Van Eeden was behalve schrijver ook psychiater, meer aan het woord was dan de dichter. Van Eeden heeft geprobeerd zich te verdedigen tegen die kritiek in een voorwoord bij de tweede druk. Hierin protesteert hij er tegen, dat men zijn werk beschouwd h...

De 'Julia' is het bekendste voorbeeld van het sentimentalisme in de Nederlandse letterkunde. Tevens is het een bijdrage tot de ontwikkeling van de roman, een genre dat in de 18e eeuw nog in de kinderschoenen stond. De roman was in die tijd een zeer omstreden tak van literatuur. Zulke geschriften zouden slechts leiden tot tijdsverspilling en ondermijning van de zeden. Men moet de 'Julia' niet als representatief zien voor Feiths gehele oeuvre. Het boekje vertegenwoordigt slechts een fase uit zi...

'Er zijn levensgeschiedenissen, die zich uiterst moeielijk laten schrijven. Vooreerst, dewijl ze zoo aandoenlijk zijn, dat men er zich niet mee kan inlaten, of men moet het uitsnikken van ontroering; en dan, omdat ze bijna geheel in den nacht der vergetelheid begraven liggen. - Van al zulke levensgeschiedenissen is die van Piet Paaltjens de onbeschrijfelijkste.

Men weet haast niets van hem, en wat men nog van hem weet, dat is hartverscheurend. Wanneer is hij geboren en waar? Wie droeg hem on...