Max Havelaar is de grote roman van Multatuli (1820-1887). De roman is hét monument in de Nederlandse literatuurgeschiedenis. Maar bovenal is Max Havelaar een aanklacht tegen de apartheidssamenleving die — gelegitimeerd door zendingsdrift — uitbuiting van de inheemse bevolking in Nederlands-Indië mogelijk maakte. Een aanklacht die in

Nederland insloeg als een bom omdat ze durfde raken aan de dominantie van koopmannen en dominees. De opschudding die Max Havelaar toen veroorzaakte, bepaalt...

Reinaert de vos is vaker in modern Nederlands vertaald. De literaire hertaling van Ernst van Altena doet recht aan de Reinaert. Bij hém blijven stijl en ritme in het spoor van de Vlaamse Reinaert en de middeleeuws-Franse Roman de Renart. In deze tweetalige studie-editie van de middeleeuwse satire staat de Middelnederlandse versie uit het Comburgs handschrift naast de literaire hertaling in modern Nederlands. De uitgave is uitermate geschikt voor gebruik in het hoger onderwijs. Ernst van Alte...

Het maatschappelijk engagement van Frederik van Eeden (1860-1932) is afgetekend zichtbaar in zijn werk als huisarts, psychiater en schrijver. Van de koele meren des doods is Van Eedens spiritueel-literaire meesterwerk. In de roman schetst hij hoe hoofdpersonage Hedwig wordt wie zij is door zich laagje voor laagje te ontdoen van de patronen die haar belemmeren om te leven.

‘Let nu op. Nu gaan we ’t eens worden. Maar daarvoor moeten we eerst goed weten wat dood en leven is. Er is leven dat...

'Wat er nog kwam, Marianne... Ach, niet veel, maar de kleine ziel heeft ook niet veel nodig: een grein maar, een korrel... een grein van werkelijke waarheid en werkelijkheid... een korreltje... maar dat groot genoeg was als een schat... Want de kleine zielen hebben niet veel nodig... Een grein maar, een korrel... En van die korrel deelde ze, Marianne, dan nog wel wat mee... aan anderen... Mijn kind, dat is het hele geheim... Van die korrel nog overvloed mee te delen... aan anderen. Maar de ko...

Wat doe je als je plotseling een grote erfenis in je schoot geworpen krijgt, maar er is een lastige voorwaarde aan verbonden? Voor die vraag staat Leopold van Zonhoven. Hij is wettelijk niet verplicht aan de voorwaarde te voldoen, maar moreel...? Hij besluit op onderzoek uit te gaan en ontmoet Francis Mourdant, een rebelse jonge vrouw, die niet veel van mannen moet hebben en de schijnheiligheid van de vrouwen in haar tijd verachtelijk vindt. Van niemand afhankelijk en trouw aan zichzelf, zo w...

Louis Couperus laat in Van oude mensen, de dingen die voorbijgaan zien dat een trauma, 60 jaar geleden veroorzaakt, generatie op generatie kan doorzieken, omdat het in een familie leugen op leugen heeft doen stapelen.

O God, neen... neen, niet oud worden, jong te sterven, jóng te sterven, en niet ieder jaar meer enmeer de Angst te voelen drukken op zijn kleine, ijdele en, voor wat komen zou, zo kinderlijk bange ziel... en niet ieder jaar meer en meer de knaging aan zijn hart te voelen knabbe...

Louis Couperus schetst in De stille kracht vijftig jaar voor de bloedige aftocht uit Indonesië hoe de verhoudingen in de Nederlandse koloniën liggen. Hij laat op meesterlijke wijze zien dat Nederland veel eerder dan het moment van

soevereiniteitsoverdracht in 1949 al mentaal afstand heeft moeten doen van zijn machtspositie. Met naam en toenaam benoemt Louis Couperus waar de gevaren voor het Nederlandse koloniale bestuur vandaan komen. Lees je De stille kracht, dan bekruipt je allengs het ide...

Jacob van Lennep (1802-1868) was in de negentiende eeuw een veelgelezen schrijver. Als schrijver en als kamerlid had hij de moed opinies uit te dragen die niet pasten bij zijn voorname komaf. Het was dan ook een slimme zet van Van Lennep omals bekende Nederlander mensenhandel en prostitutie met een roman te bestrijden en niet met een juridische verhandeling. Na verschijning in 1866 veroorzaakte De lotgevallen van Klaasje Zevenster flinke opschudding. Dat paste Van Lennep wel. Maar rebel met e...

Conrad Busken Huet schetst in Lidewyde hoe een wankelmoedig man zich in een omgeving laat manoeuvreren die zijn tekortkomingen onafwendbaar voor het voetlicht brengt. Zijn onmacht zichzelf te dragen, maken van hem een gewillig slachtoffer van Lidewyde en - ondanks haar giften - vóór alles van zichzelf.

Als een bedwelmde liet hij zich vaster en vaster in de fijne ketenen klinken, die de schitterende spin voor hem bestemd had.

Lidewyde is de eerste roman van Conrad Busken Huet (1826-1886). Hij ...