De 20ste eeuw was de eeuw van de Sjoa, waarbij Europeanen spontaan denken aan de judeocide. Ook in Japan staat de eeuw bekend onder de naam Sjoa, maar hier slaat dit op de regeerperiode van keizer Hirohito en betekent het begrip vrede en harmonie. Zeker in Nederland doet dit ongetwijfeld de wenkbrauwen fronsen. Niemand is het zinnetje van Wim Kan vergeten:

En toch leeft er nog altijd één die het navertellen kan;

Die de geschiedenis kent als geen: de keizer van Japan.

Toch begon Hirohito in...

Vier vrouwen, vier componisten, vier diplomaten en een gek. Twee Fransen, twee Russen, twee Duitsers, twee Oostenrijkers en twee Britten. Charlotte was de zus van Maximilien Robespierre en had een blijvende invloed op het beeld dat van haar revolutionaire broer zou overleven. Daarom verdient zij een eerbetoon in naam van de talloze vrouwen achter de anonieme stuwende krachten die in de Franse Revolutie opereerden. Aan het andere uiterste: Metternich. Hij overleed het jaar dat Italië werd ge...

Offenbach werd door de Parijzenaars uitgelachen vanwege zijn slechte Frans. Hoe dan ook, Jacques was niet graag op het conservatorium en ontvluchtte de ijzeren discipline van Cherubini al na een jaar. Zijn broer vond onderdak bij de opera van Bordeaux, over Jacob, of Jacques zoals hij zich nu begon te noemen, ontfermde zich een Duitse aristocraat en componist, Friedrich von Flotow. Diens 'Martha' werd later een groot succes. Dankzij Friedrich raakte Jacques bekend in de salons van beroemde me...

De Belgische historicus Pirenne was secretaris van Leopold III, koning van België, en net als zijn baas rekende hij, voor de naoorlogse vrede, meer op de Verenigde Naties dan op de NAVO. Zo zag hij in tsaar Alexanders Heilige Alliantie een voorloper van de Volkenbond en de VN. Een morele orde, nadat decennia geweld de basis van de machtsverhoudingen was geweest, de analogie van Alexander I Romanov met Woodrow Wilson, lag voor de medewerker van Leopold III erg voor de hand! De publieke op...

Aan de hand van 10 portretten van politici, literatoren, musici, en intellectuelen wordt het geestesleven van het Tweede Empire beschreven: van Napoleon III bewonderaars als Berlioz en Mérimée tot critici als Victor Hugo. Wat was voor hen de rol van Frankrijk in de wereld? Hoe keken zij terug op de Franse Revolutie en het Eerste Empire? En hoe zagen zij de toekomst? Tegenstanders als Hugo maakten soms vreemde bochten in hun denken om de bewondering voor de eerste te combineren met afkeer v...

200 jaar geleden werd Charles Gounod geboren. Hij zou zich als de bard van Jeanne d'Arc, van Roméo et Juliette, van Faust en van het Franse zuiden een ijzeren reputatie vestigen. Hij vierde triomfen in de moeilijke beginjaren van de Franse Derde Republiek. Waar Offenbach stond voor het Tweede Empire, valt in de herinnering de opmars van Gounod samen met het religieus réveil en de onzekerheid over republiek of herstel van de monarchie na de nederlaag tegen Pruisen. Zijn levensverhaal...

Het leven van Camille Saint-Saëns overspant bijna een eeuw. Van

kindsbeen af al begaafd pianist en componist, ontwikkelde hij zich

ook tot muziekhistoricus. Omwille van gezondheidsredenen trok hij

vaak naar het kurkdroge Algerije, en werd een propagandist van de

Africa latina ideologie. Samson et Dalila is zijn bekendste opera, maar

er zijn er meer in oriëntalistische stijl. Oude instrumenten boeiden

hem mateloos, hij zette zich in voor het behoud van het aloude Algiers

tegen moderniserende...

Theodor Herzl was zijn eerste uitgever. In Erasmus vond hij na de dood van Emile Verhaeren zijn enige echte geestesgenoot. Met de Herinneringen van een Europeaan liet hij een indrukwekkend testament na.

 

Niet het leven van Zweig, maar een kleine greep uit zijn oeuvre staat hier centraal. Hij schreef meerdere boeken over 16de eeuwers, tijd van ontdekkingsreizigers als Magellaan en Vespucci. De drie boeken waarin hij stilstaat bij politiek en religie van de 16de eeuw lichten wij hier uit het ...

Volgens de Geschiedenis van de Girondijnen van Lamartine ‘ademde mevrouw de Staël politiek vanaf haar geboorte’. Dat viel te verwachten van de dochter van bankier Necker, naaste medewerker van Lodewijk XVI. Ercole Consalvi beklom op een trager, Romeins ritme de hiërarchie van de Rooms-katholieke kerk, maar was plaatsvervanger en naaste medewerker van paus Pius VII en in die rol eveneens een verklaard tegenstander van Napoleon. François-René de Chateaubriand, door de revolutie tot in E...