De twintigste eeuw was de ‘eeuw van de ideologieën’, politieke bewegingen die een totale omwenteling van de politieke en maatschappelijke verhoudingen propageerden, waarvan het fascisme en het communisme het meest extreem waren. De Communistische Partij van Nederland (CPN) was een ogenschijnlijk brave democratische stroming. Maar in het geheim werden er scenario’s gemaakt voor als de Russische broeders Nederland zouden komen ‘bevrijden’. In ‘Rode kameraden’ vertelt Rob Hartmans...

Volgens de rechtse populisten van vandaag zijn 'links' en het nationaal-socialisme één pot nat, en was Hitler vóór alles een socialist. Hoewel dit demagogische onzin is, was er wel een zekere verwantschap en is de relatie tussen het vooroorlogse socialisme en de opkomst van fascisme en nationaal-socialisme een nader onderzoek waard.

Binnen de Nederlandse sociaal-democratie ontstond het besef dat de marxistische ideologie onvoldoende oog had gehad voor andere motieven dan materieel eigenbe...