De dubbele weegschaal is na Het eerste en het laatste Vestdijks tweede omvangrijke geschrift over muziekesthetiek. Het eerste boek is vooral een theoretisch betoog met een toepassing als toegift, maar in dit boek ligt die verhouding andersom. Het is een verslag van een experiment dat Vestdijk uitvoerde met de componist Herman Mulder. Samen gaven zij hun oordeel over verschillende pianosonates van Haydn en Mozart.Met de meningen van beide onderzoekers over de stukken van de twee componisten al...

Terug tot Ina Damman (1934), de bekendste roman uit de Anton Wach¬ter-serie, opent met Antons eerste dagen op de hbs, ‘het moeilijkste wat er bestond’. Hij is een intelligente maar wereldvreemde jongen en wordt op school dan ook niet geaccepteerd. Als verweer tegen zijn eenzaamheid en het gepest van zijn klasgenoten zoekt hij zijn heil in hard werken, zodat hij de beste van zijn klas wordt en blijft, zonder dat dit hem echter voldoening schenkt. Geleidelijk krijgt hij vrienden, zijn leve...

Keurtroepen van Euterpe (1957) is geschreven kort na Het eerste en het laatste, en dit werk toont een andere kant van Vestdijk. Ging het de schrijver in het eerdere werk vooral om individuele impressies te objectiveren tot een samenhangend esthetisch concept, in deze bundel presenteert hij zijn visies zo subjectief en gekleurd mogelijk; de esthetiek staat hier niet op de eerste plaats. Niet afgeleid door de smaak van anderen (tenzij in provocerende zin) verdedigt hij met verve opinies over Ba...

Hoe schrijft men over muziek? heeft dezelfde opzet als Het kastje van Oma en Muziek in blik. Het is een bundeling van korte opstellen, die steeds over één componist gaan, waarin Vestdijk, half aforistisch, half beargumenterend, zijn meningen onder woorden heeft gebracht. Vestdijk weet muzikale vaktaal begrijpelijk te maken voor leken en hij slaagt erin muzikale analyses te koppelen aan literaire thema s.De originaliteit en grondigheid van Vestdijk s muziekstudies maken De verzamelde muziek...

Muziek in blik is een bundel van 45 opstellen, waarvan de meeste zijn gewijd aan componisten en hun werken. Geen uitgebreide theoretische beschouwingen, maar korte stijlbloemen waarin Vestdijk, bovenal gefascineerd door de vraag 'Wat doet de muziek mij?', alle gelegenheid neemt zijn luisterindrukken zo individueel mogelijk op papier te zetten. Juist omdat hij geen officiële muziekcriticus is werd hij niet geremd door muziekjournalistieke conventies. Deze bundel is een uitstekend bo...

Het eerste en het laatste (1956) is Vestdijks eerste poging om op basis van zijn eigen luisterervaringen tot een algemeen systeem te komen, waarin beschreven is hoe iemand naar muziek luistert en hoe een oordeel over muziek tot stand komt. Vestdijk beschrijft zijn bezwaren tegen de gangbare muziekbenaderingen, en daarnaast ontwikkelt hij een eigen methode en geeft hij aan de hand van werken van J.S. Bach twee toepassingsmogelijkheden.De originaliteit en grondigheid van Vestdijkâ s muziek...

In dit laatste deel, Verspreide muziekessays, zijn ongepubliceerde en verspreid gepubliceerde opstellen van Simon Vestdijk over muziek opgenomen. De meeste beschouwingen zijn de directe weerslag van Vestdijks indrukken van en intensieve omgang met de muziek. Vestdijks muzikale passie komt daarnaast schitterend naar voren in een aantal polemische stukken.De Verspreide muziekessays bevat onder meer enkele uitvoerige boekbesprekingen, opstellen over de muziek van Vermeulen, Escher en Toscanini, ...

Toen Vestdijk in 1959 De symfonieën van Jean Sibelius schreef, was de muziek van deze componist nog vrijwel onbekend in Nederland. Vestdijk noteerde daarom veel zakelijke informatie over Sibelius’ leven en technische elementen van zijn werk, vooral in de eerste twee delen van het boek. In het derde deel worden de zeven symfonieën in volgorde beschreven en analyseert Vestdijk hun kwaliteit. Vestdijk laat daarnaast met notenvoorbeelden de voornaamste thema’s en motieven van Sibelius zien....

Lucie, een elegante vrouw, verblijft in de Alpen voor haar gezondheid. Over de aandacht van mannen heeft ze niet te klagen, maar in het hotel waar ze logeert valt haar oog op de jonge kelnerin Anna. Hun liefdesavontuur volgt een zeer kronkelend pad, waarbij de familie van Lucie bepaald niet rustig toekijkt. In de roman behandelt Vestdijk de liefde tussen de twee vrouwen zeer genuanceerd. Daarbij heeft hij een scherp oog voor de effecten van deze plotselinge relatie, die het gezinsleven van Lu...

In De symfonieën van Anton Bruckner en andere essays over muziek worden twee facetten van Vestdijks muzikale activiteiten gecombineerd. Het eerste deel bevat een groot artikel over de symfonieën van Anton Bruckner, vergelijkbaar met eerdere essays over Mahler en Sibelius. Vestdijk bespreekt echter elk type symfoniedeel (Eerste deel, Adagio, Scherzo, Finale), dat hij inleidt met een esthetisch betoog en afsluit met enkele opmerkingen over Bruckners invloed. Het tweede deel bevat korte opstel...