Nederland in de twintigste eeuw

Op het eerste gezicht was Nederland in de twintigste eeuw een eiland van rust in een Europese zee van omwentelingen en massabewegingen. Toch kende ook Nederland ingrijpende veranderingen: terwijl de omringende landen hun weerbare mannen naar de loopgraven stuurden, werd hier in 1917 het algemeen kiesrecht ingevoerd, waarna het land snel moderner werd. Na de Tweede

Wereldoorlog verruilde Nederland zijn neutraliteit voor een actief buitenlands beleid, verloor het z...

In Filantropie rekent Theo Schuyt op overtuigende wijze af met de dominante beeldvorming van filantropie als een exclusief speeltje van de rijken. Hij laat zien dat filantropie van álle mensen is en in álle samenlevingen voorkomt, ook al zijn de uitingen ervan cultureel bepaald en kunnen ze onderling verschillen. Sterker nog: filantropie is volgens Schuyt een universeel sociaal arrangement dat ons – letterlijk – helpt om te overleven.

Wie knel komt te zitten en geen hulp kan verwachten ...

‘God has given us the ability to repair a congenital heart defect: why not,

then, when body and mind do not match?’

‘Whenever a TV program had paid attention to transsexualism, my

phone would not stop ringing the next day.’

In the early seventies, when hardly a doctor or hospital in the world was willing to offer medical care to transgender people, a few pioneers in the VU hospital in Amsterdam started a gender clinic. It evolved from a weekly consultation hour for people being treate...

Europa. Voor de een slaat de naam op een staatkundig samenwerkings- en eenwordingsproject, voor de ander op 'Brusselse' instanties en regels waarmee Nederlanders te maken krijgen. Soms wordt gedoeld op een soort gemeenschap die probeert haar gezamenlijke economische en politieke belangen staande te houden op het wereldtoneel. Achter deze tegenstrijdige en stuk voor stuk omstreden betekenissen schuilt een vaag geheel van associaties en connotaties: de beeldvorming.In Spiegelpaleis Europa analy...

Stedenbouwkundige Riek Bakker vertelt hoe en waarom ons land geworden is zoals het nu is, en toont aan dat de inrichting van het huidige en het toekomstige Nederland een continu proces is van gebiedsontwikkeling. Zijzelf heeft met daadkracht, doorzettingsvermogen en creativiteit haar stempel gedrukt op de ruimtelijke inrichting van Nederland, met als toonaangevendste projecten de Kop van Zuid in Rotterdam en Vinex‑wijk Leidsche Rijn bij Utrecht.

Door een combinatie van vakinhoudelijke kenni...

Hoe heeft de Senaat de afgelopen decennia gefunctioneerd?

De afgelopen 25 jaar heeft de Senaat, zoals de Eerste Kamer ook wel wordt genoemd, een belangrijke ontwikkeling doorgemaakt. Sinds de kabinetten niet langer op een meerderheid in de Senaat kunnen rekenen, heeft de Senaat aan politieke betekenis gewonnen. Maar is het uit democratisch oogpunt wel te verdedigen dat niet de rechtstreeks gekozen Tweede Kamer, maar de indirect gekozen Senaat het laatste woord heeft?

In dit boek analyseert Be...

Meer dan honderd partijen werkten mee aan een ontwerpakkoord om de Nederlandse CO2‑uitstoot in 2030 met ten minste 49 procent terug te dringen. Voorzitter van het Klimaatberaad Ed Nijpels presenteerde het ontwerpakkoord aan het kabinet. De plannen werden doorgerekend en van kanttekeningen voorzien. Daarna was het aan de politiek om keuzes te maken over het tempo waarin klimaatverandering moet worden aangepakt, over de financiering van de voorgestelde maatregelen en over de verdeling van de ...

Geen ander deel van de Nederlandse geschiedenis heeft zo veel impact

gehad op het beeld van de westerse wereld als de slavenhandel in West-Afrika.

Bijna drie eeuwen lang, van 1612 tot 1872, bezat Nederland een

tiental forten aan de toenmalige Goudkust (het huidige Ghana). Het

belangrijkste was het kasteel van Elmina. Hiervandaan werden Afrikaanse

mannen, vrouwen en kinderen op onmenselijke wijze naar Noord- en

Zuid-Amerika en het Caribisch gebied verscheept.

Het kasteel van Elmina ...

Dat wij nu, van Limburg tot Groningen en van Holland tot Overijssel, hetzelfde land delen, berust grotendeels op stom toeval. Men nam in het verleden beslissingen die op dat moment het best leken, vaak vooral om zichzelf en de directe omgeving te bevoordelen of te beschermen. Maar de grenzen hadden heel anders kunnen liggen, Nederland had een republiek kunnen blijven, en had zelfs permanent ingelijfd kunnen zijn door Frankrijk, Spanje, Duitsland of Engeland.

In Het ontstaan van Nederland bezi...

Door de coronacrisis is eens te meer de ingewikkelde relatie tussen politiek en wetenschap blootgelegd. Het kabinet bestrijdt de pandemie op basis van adviezen van wetenschappelijke experts, die verondersteld worden neutraal én onafhankelijk te zijn. De beleidskeuzes die daaruit volgen worden steeds meer onderwerp van (politieke) discussie, waardoor ook de adviseurs zelf onderdeel van het politieke debat worden. Dit jaarboek belicht deze interactie tussen politiek en wetenschap vanuit divers...